Moeder illusie ontwricht relaties (en meer)

Wat is de moeder illusie en welke invloed heeft dat op onze relaties? Vooral op onze liefdesrelaties, maar ook op onze vriendschappen en werkrelaties.

Via Facebook deelde Chabela Maturana van Espacio Hart Cirkel het artikel  ‘Intimacy, the Inner Mother and the Awakened Masculine‘ door Bethany Webster met me. Lezen ervan deed weer nog zoveel meer kwartjes vallen over (relatie) dynamiek die ik in mijzelf zie en bij mijn klanten, dat ik een vertaling plaatste op mijn blog: ‘Intimiteit – de innerlijke moeder en het ontwaakte mannelijke‘. Hieronder vind je mijn persoonlijke kijk op deze dynamieken, geïnspireerd door het blog van Bethany Webster, mijn eigen ervaringen en door wat mijn klanten laten zien in (relatie) coaching gesprekken.

In het oorspronkelijke artikel schrijft Bethany Webster over de moeder wond. Een emotionele wond ontstaan door ervaren tekorten en kwetsingen in de relatie met onze moeder tijdens onze kinder jaren. In termen van Eckhart Tolle waarschijnlijk een wond die deel uitmaakt van wat hij ons pijn lichaam noemt.

Moeder illusie

Ik heb de neiging liever over een moeder illusie te spreken, waardoor niet alleen oude pijnen en kwetsingen geactiveerd kunnen worden, maar ook nieuwe kwetsingen kunnen ontstaan. In de week vóór ik het artikel van Bethany las, had ik met enkele – vooral mannelijke – klanten al gesproken over de gevolgen van een illusie die door het gedrag en houding van onze, vaak zeer liefhebbende en goedbedoelende, moeders bij ons is ontstaan.

De illusie is dat er altijd iemand zal zijn die voor ons zorgt. Dat er altijd een soort moeder zal zijn. Dat wij altijd gemoederd zullen worden. Dat is immers het idee dat veel moeders ons onbewust hebben meegegeven. Ik ben er voor je. Jij bent immers klein en kwetsbaar. En dat kunnen moeders nog tot ver na puberteit over hun kinderen denken – ook al proberen kinderen met hun puber gedrag (soms uiterst obstinaat) duidelijk te maken dat ze zich los willen maken. Jij bent klein en kwetsbaar, en als jou iets overkomt faal ik, dat kan ik mij nooit vergeven. Ik moet kost wat kost zorgen dat jij niet gekwetst wordt, ik moet kost wat kost zorgen dat ik jou niet verlies. En in die energie van angst wordt de speelruimte van het kind, de ruimte om te ontdekken wat het zelf allemaal kan en hoe goed het voor zichzelf kan zorgen erg klein gemaakt. De zelfstandigheid van het kind wordt als het ware gesmoord in goed bedoelde zorg en angst. Zowel de emotionele als de materiële / fysieke zelfstandigheid. In plaats daarvan ontstaat een onbedoelde afhankelijkheid.

Afhankelijke volwassenen

Zo worden we geconditioneerd, getraind tot een staat van afhankelijkheid, die bij velen lang blijft bestaan. Bij sommigen zelfs totdat ze hun lichaam weer achterlaten. We zijn als het ware opgeleid om te geloven dat we a) niet zelf in staat zijn om voor ons eigen welbevinden en emotionele balans te zorgen en b) dat er altijd iemand beschikbaar zal zijn om ons te moederen.

Het lijkt mij alsof deze illusie zich bij mannen meer / sterker voordoet dan bij vrouwen. Misschien dat in het bijzonder het krijgen van kinderen vrouwen uit deze illusie katapulteert. Waarbij zij dan overigens vaak weer degene zijn die in de voetsporen van hun moeders treden door vervolgens hun eigen kinderen op te leiden tot dezelfde afhankelijkheid en hen het leven in sturen met de waan dat een ander verantwoordelijk is voor hun welbevinden.

Signalen van besmetting met de moeder illusie

Als je wilt weten of je zelf gevangen bent in deze illusie, dan kunnen volgende patronen een duidelijk signaal zijn:

• vaak verongelijkt voelen: het gevoel dat je iets tekort komt, of sterker, dat je tekort gedaan wordt;
• gevoelens van onrechtvaardigheid: het leven is niet eerlijk, anderen hebben het gemakkelijker dan ik;
• je alleen voelen staan, zelfs als je in een relatie bent: vanuit een behoefte aan ongelimiteerde beschikbaarheid van anderen (vooral “de” ander) zelden het gevoel hebben dat er genoeg aandacht is voor je;
• willen, verlangen, dat anderen altijd voor je klaar staan als je ze nodig hebt en vinden dat er iets mis is met hen, of iets mis is met jezelf, als ze dat niet doen;
• sterke, wellicht zelfs ondraaglijke, innerlijke spanning ervaren als je partner of een vriend(in) afstandelijk is of niet of minder beschikbaar is;
• boos, geïrriteerd of gefrustreerd worden als een ander niet doet wat jij wilt – of nog sterker: je machteloos voelen als je niet gedaan krijgt wat jij denkt dat een ander (vanzelfsprekend) zou moeten doen.

Ik vermoed dat je dit lijstje zelf inmiddels wel verder kunt aanvullen en – als je een beetje bent als ik – vele voorbeelden kunt opdissen waarin jij je als volwassene gedraagt als een kind dat bemoederd wil worden. Als een kind dat het gevoel heeft dat het het leven niet aan kan. Als kind dat niet zelf met zijn of haar innerlijke emotionele bewegingen en spanningen overweg kan. Als een kind dat bezitterig, claimend, jengelend gedrag kan vertonen om te krijgen wat het wil. Of dat zich terugtrekt en stuurs met de armen over elkaar de andere kant opkijkt en straft door de ander aandacht te onthouden en te negeren.

Moeder illusie dodelijk voor liefdesrelatie

Je kunt je wellicht voorstellen dat het waanidee dat er altijd een moeder zal zijn en de dynamiek om anderen een externe moeder te maken een sluipmoordenaar is in je romantische relatie. Laten we het even bekijken vanuit het perspectief van de vrouw die een relatie heeft met een man die gevangen is in deze illusie. En zijn vrouw – onbewust – tot externe moeder maakt. Op de eerste plaats kan dat een enorm energie lek zijn voor de vrouw, zeker als ze zich niet bewust is van deze dynamiek, en meegaat in een patroon van zorgen, van klaar staan, van zich wegcijferen en opofferen, van sterk zijn en kwetsbaarheid niet tonen. Maar het is ook killing voor gezonde sex. Een vrouw wil niet met een kind naar bed. De moeder illusie haalt alle polariteit uit een relatie en kan de sexuele aantrekkingskracht reduceren tot nul.

Let wel: dit gaat verder dan de verdeling van taken. Het gaat vooral om een emotioneel / energetische dynamiek! En om aandacht: wie vraagt en krijgt welke aandacht? Wat voor soort aandacht?

Sommige mannen die ik coach hebben zich bij mij gemeld op een moment dat ze de rekening gepresenteerd lijken te krijgen van deze illusie jarenlang onbewust geleefd te hebben. De rekening in de vorm van een vrouw die stopt met haar aandeel in deze dynamiek – vaak zonder bewust te weten waar ze mee stopt. Een vrouw die dan plotseling niet meer beschikbaar is en haar eigen leven begint te leiden. Soms de relatie ook wil beëindigen of beëindigt.

Het patroon van de moeder illusie doorbreken

Als je je bewust bent dat je inderdaad gekidnapt bent door de dynamiek van de externe moeder, als je merkt dat je neigt om de verantwoordelijkheid voor je welbevinden buiten jezelf te leggen, hoe kun je dat dan doorbreken? In het artikel van Bethany Webster geeft zij al enkele krachtige suggesties. Je vindt ze hieronder nog eens, met een aanvulling van mij:

Stap over van extern moederen naar innerlijk moederen

De krachtigste aanbeveling die Bethany doet is om te durven voelen. En te oefenen om ok te zijn met wat het ook is dat je voelt. Leren dat je ok bent ongeacht wat je voelt.
Je kunt stoppen met het gedrag van je moeder, die elk pijntje bij je wilde wegkussen. Je kunt stoppen met bemoedering zoeken bij elk pijntje, of met elk als minder plezierig ervaren gevoel onderdrukken en negeren. Adem in, adem uit … 😉

Je eigen innerlijke moeder zijn, betekent dat je weet dat je eigen emoties kunt (ver)dragen. Dat je liefde-vol en accepterend met jezelf om kunt gaan. Dat je alle aspecten van jezelf kunt omarmen, ook de kanten die je als minder gewenst, niet ok, of zelfs verkeerd beschouwde.  Jezelf helen betekent niet meer dan jezelf accepteren. Dat kan niemand voor je doen. En helaas, alle goedbedoelde pogingen van anderen om dat wel te doen, houden je waarschijnlijk alleen langer vast in je afhankelijkheid.

Weet wie je werkelijke “moeder” is en leer haar vertrouwen  …

Eigenlijk is de moeder illusie niet helemaal een illusie. Er wordt wel degelijk voor ons gezorgd. Altijd. Iedereen. Maar alleen niet zoals velen denken. De werkelijke eeuwige altijd zorgende moeder is het universum. De bron. Ons innerlijk zelf. Ons hoger zelf. Welke naam je er ook aan mag geven. We zijn voortdurend in de goede handen van de “Universele Manager”. Dezelfde die ervoor zorgt dat de aarde in zijn perfecte baan om de zon blijft en voor meer “wonderlijke” zaken die ons begrip nog steeds ver te boven gaan  – het mijne althans zeker.

We kunnen leren vertrouwen op deze Universele Moeder. Die tegelijk ook Universele Vader is. De Universele Ouder die voor ons zorgt, en die ons leidt en inspireert. Ons laten verzorgen en leiden en inspireren door de Universele Kracht, ons Innerlijk Zelf, vraagt overgave. Vraagt los laten van het allemaal met ons hoofd willen doen. Vraagt om contact met ons hart, contact met onze buik, contact met ons lijf, contact met onze gevoelens. Leren wat de taal van de Bron, van ons Innerlijk Zelf is. Die spreekt door onze emoties, en fysieke sensaties.

In dit artikel kun je meer lezen over het “geheim” van deze Universele Bron, de rol van emoties en hoe je er bewust mee kunt gaan “spelen”.

De draaglijke lichtheid van het bestaan

Tot slot de uitnodiging om het allemaal niet te zwaar op te nemen. Om jezelf in dit alles niet al te serieus te nemen. Meer voelen betekent niet perse jezelf onderdompelen in oude onverwerkte pijnen en wonden. Onverwerkt betekent simpelweg niet gevoeld. En wat gevoeld wordt transformeert. Verdwijnt.

Je hoeft ook niet op zoek naar wat onverwerkt zou zijn. Het dient zichzelf wel aan. En dan kun je het doorvoelen en laten oplossen als het er is. Relaties zijn, zoals Bethany ook al schrijft, een fantastisch laboratorium hiervoor. Een heerlijk speelveld. Wat het vraagt om onze relaties inderdaad fantastisch en heerlijk te laten zijn is verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen gevoelens en emoties. Verantwoordelijkheid nemen voor ons eigen welbevinden. Verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen zelf-acceptatie en zelf-liefde. Verantwoordelijkheid nemen voor het mannelijke en het vrouwelijke in onszelf. Verantwoordelijkheid nemen voor het prachtige, unieke palet dat we zijn. Daar hebben we geen toestemming of bevestiging voor nodig. Van niemand.

Vanuit die echtheid, kracht, onafhankelijkheid, zelfstandigheid, openheid en lichtheid kunnen we kwetsbaar zijn, afhankelijk zijn, intiem zijn.

Liefs, Henny

Credits (afbeeldingen, in volgorde van plaatsing):
Katie M. Berggren – Possibilites, Xi Pan – Mother and Child, Irina Karkabi – Title Unknown, Geralt |  Pixabay – geen titel, Melissa Williams – Masculine/Feminine.